طب مكمل به عنوان يك طب كمكي كنار پزشكي امروز مي‌تواند به شما كمك كند تا بسياري از دردها و بيماري‌ها را به روش مؤثرتري از بين ببريد. اين طب خاص، ريشه در قرن‌هاي كهن داشته و تمدن بشر با اين قبيل درمان‌ها كاملا آشناست ولي در دنياي امروز آنقدر سرگرم پيشرفت‌ها و تكنولوژي‌هاي نوين شده‌ايم كه غالبا فراموش مي‌كنيم مردم گذشته با همين درمان‌هاي به ظاهر ساده و گاه پيش پا افتاده بيماري‌هاي خود را درمان مي‌كردند.يكي از انواع طب مكمل رايحه‌درماني است كه علاوه بر علم مي‌توان آن را هنر نيز دانست. در واقع اين طب نوعي درمان مكمل محسوب مي‌شود كه از مواد گياهي فرار موسوم به روغن‌هاي اصلي گياهي و ساير تركيبات معطر به منظور تغيير و بهبود وضعيت ذهني، روحي و رواني، عملكرد شناختي و سلامت عمومي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين روغن‌ها از گياهان، گل‌ها، پوست درخت، ريشه، برگ‌ها، ساقه و ساير بخش‌هاي گياه گرفته شده و وضعيت روحي و جسمي را بهبود مي‌بخشد.آن‌گونه كه از نام اين درمان بر مي‌آيد، همه تصور مي‌كنند درمان با آن از طريق استشمام رايحه خاصي صورت مي‌گيرد ولي اصل رايحه‌درماني با ماساژ روغن روي بدن و در موارد خيلي نادر به صورت خوراكي انجام مي‌گيرد. استشمام رايحه اين روغن‌هاي گياهي مي‌تواند عملكرد مغز را تحريك نمايد. ماساژ اين روغن‌ها روي پوست بدن هم مي‌تواند از طريق جذب پوست، وارد جريان خون‌شده و درمان بيماري‌ها را سبب شود. البته بايد مراقب باشيد كه خودسرانه و بدون تجويز متخصص نبايد اقدام به مصرف خوراكي اين روغن‌هاي گياهي كنيد چرا كه هر يك از اين روغن‌ها در انواع بيماري‌هايي چون استرس و عفونت‌ها و... به صورت‌هاي متفاوتي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

رد پاي رايحه‌درماني در تاريخ

تاريخچه استفاده از روغن‌هاي گياهي در رايحه‌درماني به حدود 6000 سال قبل باز مي‌گردد. چيني‌هاي باستان، هندي‌ها، مصري‌ها، يوناني‌ها و رومي‌ها از روغن‌ها در مواد آرايشي، عطر و داروها استفاده مي‌كردند. در واقع روغن‌هاي تقطيرشده زماني به عنوان درمان جاي خود را ميان مردم باز كرد كه در قرن 11 با اختراع دستگاه تقطير، ابوعلي سينا توانست به وسيله اين دستگاه روغن گياهان را تقطير كرده و به دست آورد.مفهوم رايحه‌درماني نخستين بار سال 1907 توسط برخي پزشكان و دانشمندان اروپايي مطرح شد و سال 1928 «گاتفوس» علم رايحه‌درماني را به طور رسمي كشف كرد. وي زماني كه بر اثر انفجاري در آزمايشگاهش از ناحيه دست دچار سوختگي شد، به طور اتفاقي اثرات درماني روغن اسطوخودوس را كشف كرد. پس از آن، شروع به آزمايش روي روغن‌هاي گياهي و ويژگي‌هاي شيميايي و اثربخشي آنها روي سوختگي‌ها، عفونت‌هاي پوستي، قانقاريا و زخم‌هاي سربازان جنگ جهاني اول كرد. ولي پيشگام استفاده از اين درمان يك جراح فرانسوي بود كه از روغن‌هاي گياهي به عنوان ماده ضدعفوني‌كننده در درمان زخم‌هاي سربازان در جنگ جهاني دوم استفاده مي‌كرد.

چگونگي اثر رايحه‌درماني

محققان معتقدند حس بويايي نقش بسيار مؤثري در رايحه‌درماني ايفا مي‌كند. گيرنده‌هاي بويايي موجود در بيني با بخش‌هايي از مغز كه مسوول احساسات و خاطرات هستند، ارتباط‌ دارند. زماني كه مولكول‌هاي روغن‌هاي گياهي را استشمام مي‌كنيد اين بخش از مغز شما تحريك‌شده و اثرات جسمي، روحي و ذهني بر جاي مي‌گذارد. به عنوان مثال، روغن اسطو خودوس همانند داروهاي مسكن عمل كرده و فعاليت سلول‌هاي مغزي را تحريك مي‌كند. برخي محققان هم اعتقاد دارند مولكول‌هاي روغن‌هاي گياهي با هورمون‌ها يا آنزيم‌ها در خون فعل و انفعال دارد. در واقع ماساژ رايحه‌درماني با استفاده از روغن‌هاي گياهي روش معروفي است چرا كه در آن واحد چند كار انجام مي‌دهد. پوست بدن شما روغن گياهي را جذب مي‌كند و همچنين آن را در هوا استشمام مي‌كنيد. علاوه بر اين از جنبه درماني آن از طريق ماساژ روي بدنتان بهره خواهيد برد.روغن‌هاي گياهي كه در رايحه‌درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرند، تركيبات بسيار قوي متشكل از چند صد تركيب متفاوت هستند و به خاطر همين اثرات قوي كه دارند بايد با احتياط به كار روند و فرد متخصصي كه اقدام به چنين كاري مي‌كند بايد موارد ايمني استفاده از اين روغن‌ها را رعايت نمايد تا مشكلي پيش نيايد. روغن‌هاي گياهي در ماساژ، حمام، شمع‌ها، به صورت استنشاقي، براي معطر كردن بدن و محيط، شامپو و لوازم بهداشتي صورت و پوست به كار مي‌رود.معمولا رايحه‌درماني را به چند شكل مورد استفاده قرار مي‌دهند: به منظور پخش در هوا و معطر كردن محيط زندگي و كار، استنشاق مستقيم به منظور ضدعفوني سيستم تنفسي، رفع احتقان و گرفتگي بيني، دفع خلط‌ها و نيز اثرات مثبت رواني و در نهايت استفاده موضعي كه به صورت ماساژ، حمام، كمپرس و مراقبت‌هاي درماني پوستي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

مراقب روغن‌هاي گياهي باشيد

به‌رغم اثرات مثبتي كه روغن‌هاي گياهي روي بهبود بيماري‌ها دارند، به سبب غلظت بالايشان بايد بسيار با احتياط و حتما تحت نظر متخصصان از آنها استفاده شود. چنانچه اين روغن‌ها با همان غلظت اوليه و بدون رقيق كردن مورد استفاده قرار گيرند، مي‌تواند باعث خارش و حساسيت‌هاي پوستي شود. از ديگر عوارض جانبي روغن‌هاي گياهي مي‌توان به خارش پوستي، آسم، سردرد، آسيب‌هاي كبدي و عصبي اشاره كرد. به عنوان مثال استفاده از روغن پوست مركبات مانند ليمو مي‌تواند واكنش‌هاي سمي ايجاد كند. برخي روغن‌ها هم تركيبات شيميايي دارند كه داراي حسگر بوده و بعد از چند بار استفاده روي پوست و شايد نقاط ديگر بدن ايجاد حساسيت كرده و واكنش نشان مي‌دهد. بعضي از روغن‌ها هم براي حيوانات خانگي سمي هستند.دو روغن معروف اسطوخودوس و درخت چاي به‌‌رغم تاثير بسزايي كه دارد، ممكن است باعث رشد بافت غيرطبيعي سينه در پسرها قبل از رسيدن به سن بلوغ شود. از طرفي اين روغن‌ها به خاطر داشتن عملكردي شبيه استروژن بايد بااحتياط زيادي استفاده شوند. البته روغن‌هايي كه براي بسياري از افراد هيچ خطري ندارد، ممكن است در زنان باردار و شيرده خطراتي را در پي داشته باشد. بنابراين هرگز خودسرانه از اين روغن‌ها استفاده نكنيد همچنين به خاطر درصد سمي بودن اين روغن‌ها، هرگز به خوردن خودسرانه اين داروها توصيه نمي‌شود. به عنوان مثال روغن اوكاليپتوس در زمان خوردن بسيار سمي است و حتي مصرف يك قاشق چايخوري از آن مي‌تواند علائم بدي را در پي و مسموميت شديدي را به دنبال داشته باشد. برخي از واكنش‌هاي ايجاد شده به دنبال استفاده خودسرانه از روغن‌هاي گياهي، آسيب‌هاي كبدي و بروز صرع است كه معمولا به دنبال استفاده از روغن سدر، زوفاي مصري و چند روغن ديگر رخ مي‌دهد. از آنجايي كه برخي از اين روغن‌ها ممكن است با برخي داروها تداخل ايجاد كنند، حتما بايد تحت نظر پزشك استفاده شوند تا مشكل خاصي به وجود نيايد.روغن‌هاي حاوي اسيدفنيك مانند دارچين حساسيت پوستي ايجاد مي‌كند. پس براي رقيق كردن آن قبل از ماساژ روي پوست كمي روغن بادام يا كنجد به آن اضافه مي‌كنند.اگر باردار هستيد، آسم شديد يا سابقه حساسيت داريد، حتما تحت نظر پزشك متخصص از اين روغن‌ها استفاده كرده و قبل از آن، پزشك را از وضعيت خود آگاه كنيد. اگر باردار هستيد يا سابقه صرع داريد از مصرف روغن زوفاي مصري خودداري كنيد. چنانچه دچار فشار خون بالا هستيد از روغن‌هاي تحريك‌كننده‌اي چون روغن رزماري و اسطوخودوس بپرهيزيد و اگر داراي تومورهاي وابسته به استروژن مانند تومورهاي سينه يا تخمدان هستيد، از روغن‌هايي با تركيبات استروژن‌دار مانند روغن رازيانه و تخم باديان رومي دوري كنيد. افرادي كه تحت شيمي‌درماني هستند نيز قبل از رايحه‌درماني بايد با پزشك خود مشورت كنند.

اعجاز رايحه‌ها

بررسي‌هايي كه روي اثر رايحه‌درماني در درمان بيماري‌ها انجام گرفته نشان مي‌دهد تقابل ميان بدن و روغن‌هاي گياهي معطر اين نقش درماني را ايفا مي‌كند و در واقع رايحه درماني بيماري‌ها را درمان نمي‌كند، بلكه به بدن كمك مي‌كند راهي طبيعي براي درمان خود بيابد و واكنش ايمني بدن را از اين طريق تقويت مي‌نمايد. از رايحه درماني در موارد زيادي چون درمان دردها، بهبود وضعيت روحي و رواني، كاهش استرس و سردرد، بهبود كيفيت خواب، تنظيم هورمون‌هاي بدن، آرام كردن ماهيچه‌ها، تحريك سيستم ايمني، بهبود جريان خون، درمان بيماري‌هاي خوني و افزايش عملكرد ذهني و شناختي استفاده مي‌شود. استفاده از اين روغن‌ها توسط ماما در زمان زايمان مي‌تواند تا حد زيادي از ترس و اضطراب خانم‌هاي باردار كم كرده و حس خوبي به آنها بدهد تا در زمان زايمان نياز به استفاده از داروهاي مسكن كمتر ‌شود. بيشتر خانم‌هاي بارداري كه از روغن نعناع در دوران بارداري خود استفاده كرده‌اند، بر اين باورند كه حالت تهوع و استفراغ كمتري در اين دوران داشته‌اند. اگر دچار افسردگي هستيد، ماساژدرماني با روغن‌هاي گياهي البته همراه با دارو درماني تحت نظر پزشك مي‌تواند كمك زيادي به شما بكند. رايحه بخصوص احساس مثبت را در قسمت‌هايي از مغز شما كه مسوول حافظه و احساسات است، فعال و تحريك كرده و شما را آرام مي‌كند. آزمايش‌ها نشان داده‌اند برخي تركيبات شيميايي روغن‌هاي گياهي خواص ضدباكتريايي و ضدقارچي دارد. از موارد درماني ديگر اثرات رايحه درماني مي‌توان به ريزش مو، بي‌قراري مربوط به آلزايمر، اضطراب، يبوست، بي‌خوابي، دردو درمان خارش اشاره كرد. برخي از انواع روغن‌هاي گياهي كه در رايحه درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد به اين شرح ‌است: روغن‌هاي اسطوخودوس، گل سرخ، آويشن، نارنج، برگاموت، ليمو و صندل سفيد كه در كاهش اضطراب، استرس و افسردگي بسيار موثر است. روغن بهار نارنج در كاهش فشار خون و اضطراب افراد قبل از انجام كلونوسكوپي مفيد است. روغن مركبات سيستم ايمني بدن را تقويت كرده و روغن نعناع به هضم و گوارش خوب كمك كرده و از طرفي باعث دور كردن مورچه‌ها از محيط مي‌شود. روغن رازيانه، روغن تخم باديان رومي تركيباتي شبيه استروژن داشته و علائم سندروم پيش از قاعدگي و يائسگي را بهبود مي‌بخشد.روغن ليمو ضداسترس و ضدافسردگي است، وضع روحي را بهبود بخشيده و باعث آرام شدن شما مي‌شود. روغن‌هاي اسطو خودوس و درخت چاي هر دو خاصيت ضد‌عفوني‌كنندگي داشته و گاهي در لوسيون‌ها و صابون‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند. از روغن اسطوخودوس براي درمان و بهبود زخم‌ها و سوختگي‌ها نيز استفاده مي‌كنند.



تاريخ : جمعه 26 خرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |
صفحه قبل 1 صفحه بعد